آموزش وزن عروضی – درس پنجم

همان گونه که قبل از این گفتیم وزن شعر فارسی بر کمیت هجاهاست ، اما به شاعر اختیاراتی داده میشود که در زمان ضرورت از آنها استفاده کند

این اختیارات طبق قواعدی خاص می باشد که در زیر آمده اند:

1-    بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه کسره:

شاعر می تواند بنا به ضرورت وزن ، مصوت کوتاه کسره  پایان کلمه را بلند تلفظ کند

در مصراع دوم به کسره آخر لب (هر دو) و شده دقت کنید:

برای خواندن ادامه مطلب روی دنباله کلیک کنید

آموزش وزن عروضی – درس چهارم

پس از درست نوشتن و تقطیع هجایی به مرحله سوم یعنی تقطیع به ارکان میرسیم:

برای پی بردن به اهمیت موضوع مثالی میزنیم:

فرض کنید که مصراع زیر را تقطیع کرده ایم:

بَ   نان   کِ   بَس/  تِ   دَ    ها   نَش/  بِ  پی  شِ  چَش/ مِ   یِ   گا   نِ

وَ    قا     تِ  لی /  ست  مُ    جَه  هَز /  هَ   می  شِ  چَش/ مِ   یِ   گا  نِ

_   _   U  U  /  _   U   _   U  / _    _   U   U  /  _    U   _    U

برای خواندن ادامه مطلب روی دنباله کلیک کنید

آموزش وزن عروضی – درس سوم

قبل از شروع  درس سوم از مجموعه آموزش های وزن عروضی به استحضار علاقه مندان می رسانم که این آموزش ها به  قلم استاد حجت عسکری  شاعر معاصر می باشد. و اما درس جدید :

همان طور که در درس قبل مطرح شد ، برای به دست آوردن وزن یک شعر مجبور به گذراندن 4 مرحله درست نوشتن ، تقطیع هجایی ، تقطیع به ارکان و اختیارات شاعری هستیم
در درس گذشته مرحله اول توضیح داده شد و اکنون به تقطیع هجایی خواهیم پرداخت

در عروض قدیم تقطیع هجایی را تجزیه شعر به اجزا و ارکان تعریف کرده اند ، در حالی که منظور ما از تقطیع هجایی ، جداسازی هجاهای کوتاه ، بلند و کشیده است

برای این کار هجاها را مشخص کرده و علامت هر هجا را اعم از کوتاه و بلند زیر آن میگذاریم

قبل از این توضیح داده شد که هجای کشیده ، به یک بلند و کوتاه تقسیم میشود به این صورت که سه حرف اول را بلند محسوب کرده و یک یا دو حرف باقیمانده را کوتاه .

وهمچنین یادآوری این نکته ضروری است که هجای آخر مصراع همواره بلند است .

برای خواندن ادامه مطلب روی دنباله کلیک کنید

آموزش وزن عروضی – درس دوم

در درس قبل با حرف و هجا و انواع هجا و چند تبصره آشنا شدیم اکنون به ادامه درس میپردازیم

وزن چیست و عروض به چه معناست؟

دکتر پرویز خانلری وزن را این گونه تعریف نموده اند:

وزن شعر عبارت است از نظمی در اصوات گفتار، مثل وزن شعر فارسی که بر مبنای کمیت هجاها یعنی نظم میان هجاهای کوتاه و بلند است

و در مورد عروض باید گفت که در فرهنگ های مختلف لغت ، تعاریف زیادی برای این واژه آمده است چند نمونه را ذکر میکنم:

صعب و سخت ، راه درکوه ، مضمون کلام ، ابر ، حاجت و ناحیه

و در این که چرا به این علم خاص عروض میگویند قول های بسیاری است که به فراخور اهمیت چند تایی را ذکر میکنم:

برای خواندن ادامه مطلب روی دنباله کلیک کنید

آموزش وزن عروضی – درس اول

با سلام از امروز قصد دارم آموزش وزن عروض رو برای علاقه مندان به ادبیات فارسی  شروع کنم

با علم به این که تمامی دوستانی که در این بحث حضور می یابند ، خواستار یادگیری وزن عروضی هستند ،نیازی به بیان چرایی لزوم وزن در شعر نمیبینم اما برای خالی نبودن عریضه یادآوری این نکته ضروری است که در تمامی تعاریفی که از شعر کلاسیک می شود وزن مکانی در خورد دارد تا حدی که خواجه نصیرالدین طوسی وزن را از فصول ذاتی شعر میداند و … .

برای این که بتوان به تاثیر شگرف وزن در شعر پی برد به بیت زیر دقت کنید :

دیگر بس است حفظ نفس بی شما عزیز    

یعنی بیا و جامعه ای را به هم بریز

برای خواندن ادامه مطلب روی دنباله کلیک کنید